Kỳ thi lớp 10 công lập tại Hà Nội năm 2025 dự kiến sẽ có nhiều thay đổi lớn, đánh dấu sự chuyển mình trong cách đánh giá năng lực học sinh theo Chương trình giáo dục phổ thông 2018. Đây là một cột mốc quan trọng, đánh dấu sự thay đổi trong hệ thống giáo dục khi áp dụng chương trình cải cách với những yêu cầu mới về kiến thức và kỹ năng, nhằm phát triển toàn diện khả năng của học sinh. Kỳ thi này không chỉ là thử thách đầu tiên đối với các em mà còn là bài kiểm tra thực tế cho tính hiệu quả của chương trình giáo dục phổ thông 2018 sau nhiều năm triển khai.
Kỳ thi lớp 10 công lập Hà Nội năm 2025 và những điểm thay đổi:
Các học sinh sinh năm 2010 sẽ là lứa đầu tiên tham gia kỳ thi tuyển sinh vào lớp 10 các trường trung học phổ thông công lập theo chương trình giáo dục phổ thông mới của năm 2018.
1.Số môn thi có thể nhiều hơn 3
Sở Giáo dục và Đào tạo (GD&ĐT) Hà Nội đã công bố cấu trúc và định dạng đề thi vào lớp 10 công lập cho năm học này. Thay vì chỉ ôn 3 môn truyền thống là toán, ngữ văn và ngoại ngữ, học sinh cần chuẩn bị cho nhiều môn khác trong chương trình giáo dục phổ thông 2018, như khoa học tự nhiên, lịch sử, địa lý, giáo dục công dân và tin học. Sự bổ sung này không chỉ mở rộng phạm vi kiến thức mà còn yêu cầu học sinh chuẩn bị toàn diện hơn, phù hợp với mục tiêu cải cách giáo dục.
Hiện tại, Sở GD&ĐT Hà Nội vẫn chưa công bố số lượng môn thi cụ thể. Tuy nhiên, có khả năng số môn thi sẽ vượt quá 3 như những năm trước. Nếu Hà Nội quay lại phương án thi 4 môn, số môn thi sẽ tùy thuộc vào môn thứ 4. Nếu là lịch sử và địa lý, sẽ có 5 môn; nếu là khoa học tự nhiên, tổng số môn thi có thể lên đến 6. Điều này đặt thêm áp lực cho học sinh trong quá trình ôn tập, yêu cầu nắm vững nhiều kiến thức đa dạng hơn.
2.Đề trắc nghiệm thay đổi, không thể “khoanh bừa”
Theo cấu trúc và định dạng đề thi mà Sở Giáo dục và Đào tạo Hà Nội công bố, các môn thi theo hình thức trắc nghiệm sẽ được điều chỉnh và thiết kế theo định dạng của đề thi tốt nghiệp THPT. Điều này có nghĩa là định dạng các câu hỏi trắc nghiệm sẽ tương đồng với cách thức tổ chức thi của kỳ thi THPT quốc gia, với các câu hỏi phân loại và kiểm tra kiến thức tổng quát cũng như năng lực tư duy của học sinh. Thay đổi này không chỉ nhằm chuẩn bị cho các em học sinh bước vào giai đoạn học tập trung học phổ thông, mà còn giúp các em làm quen sớm với cách thức đánh giá mà các em sẽ phải đối mặt trong kỳ thi tốt nghiệp THPT sau này.
Với sự thay đổi trong định dạng đề thi trắc nghiệm, thí sinh sẽ không còn cơ hội “khoanh bừa” và hy vọng trúng câu trả lời đúng. Thay vào đó, các em cần thực sự có khả năng lập luận, phân tích, và nắm vững kiến thức cơ bản để đưa ra câu trả lời chính xác. Đặc biệt, trong dạng thức câu hỏi đúng – sai và dạng thức trả lời ngắn, học sinh cần phải hiểu rõ và tự tin với kiến thức của mình.
Trong dạng thức câu hỏi đúng – sai, mỗi câu hỏi sẽ bao gồm 4 ý nhỏ. Để đạt điểm tối đa cho câu hỏi này, thí sinh phải trả lời chính xác cả 4 ý. Nếu chỉ trả lời đúng 3 trong 4 ý, thí sinh sẽ chỉ nhận được một nửa số điểm. Điều này đòi hỏi sự chính xác cao và khả năng nhận biết toàn diện, bởi chỉ một sai sót nhỏ cũng có thể ảnh hưởng đến điểm số. Sự thay đổi này hướng đến việc đánh giá đúng năng lực thực sự của học sinh, tránh tình trạng dựa vào may mắn mà vẫn có thể đạt điểm cao.
3.Môn văn không còn “tủ”, viết bài văn thay cho đoạn văn
Kể từ năm 2025, học sinh sẽ không còn khả năng “tủ” để ôn thi môn ngữ văn như trước đây. Hiện tượng “đoán đề” – mà nhiều người ví von như khả năng dự đoán của Đen Vâu hay Kaito Kid – sẽ trở thành quá khứ, vì ngữ liệu trong đề thi môn ngữ văn sẽ không còn được lấy từ sách giáo khoa nữa.
Học sinh sẽ phải làm quen với ngữ liệu hoàn toàn mới trong bài thi, không chỉ học thuộc các tác phẩm văn học. Các em cần nắm vững đặc trưng từng thể loại, hiểu sâu về tiếng Việt và rèn luyện kỹ năng đọc hiểu để có thể phân tích, suy luận và ứng dụng linh hoạt kiến thức.
Bên cạnh đó, từ kỳ thi lớp 10 công lập tới, học sinh Hà Nội sẽ phải viết bài văn hoàn chỉnh thay vì chỉ viết đoạn văn. Câu hỏi nghị luận xã hội chiếm 40% tổng điểm và yêu cầu viết khoảng 400 chữ. Việc này đòi hỏi học sinh phát triển ý tưởng mạch lạc với cấu trúc rõ ràng. Nếu không rèn luyện kỹ năng viết bài văn đầy đủ, học sinh sẽ gặp khó khăn trong việc xử lý yêu cầu của đề bài, từ đó ảnh hưởng đến chất lượng lập luận và phát triển ý tưởng. Do đó, việc nắm vững kỹ năng viết bài văn sẽ rất quan trọng để đạt kết quả cao trong kỳ thi.
4.Lần đầu thi thống kê và xác suất, nhiều bài toán thực tế
Thống kê và xác suất là hai nội dung mới được đưa vào chương trình môn toán theo Chương trình giáo dục phổ thông 2018. Đây là những lĩnh vực có tính ứng dụng thực tế cao, giúp học sinh phát triển kỹ năng phân tích và xử lý dữ liệu trong nhiều tình huống thực tiễn.
Vì vậy, không có gì ngạc nhiên khi đề thi môn toán kỳ thi lớp 10 công lập sắp tới sẽ bao gồm các dạng toán về thống kê và xác suất. Đề thi minh họa mà Sở Giáo dục và Đào tạo đã công bố cũng đã thể hiện rõ sự tăng cường các bài toán thực tế, không chỉ ở phần thống kê và xác suất mà còn ở phần đại số. Những bài toán này đòi hỏi học sinh không chỉ nắm vững kiến thức lý thuyết mà còn biết cách ứng dụng vào những tình huống thực tiễn, điều này phản ánh đúng định hướng của chương trình giáo dục mới.
Mục tiêu của thay đổi là kiểm tra khả năng tổng hợp, phân tích và giải quyết vấn đề, thay vì chỉ học thuộc lý thuyết. Điều này đòi hỏi học sinh phải linh hoạt, sáng tạo và thành thạo kỹ năng làm bài.
Thầy Đỗ Văn Bảo, giáo viên toán tại Hà Nội, khuyên học sinh luyện tập các bài toán thực tế, đặc biệt là lập phương trình, hệ phương trình, cũng như các bài về sản xuất, quản lý và hình học không gian. Việc thực hành đo đạc, tính thể tích, diện tích giúp học sinh hiểu rõ cách áp dụng kiến thức, tự tin hơn trong bài thi theo cấu trúc mới.